หลังจากที่ในบทความก่อนหน้ามีการพูดถึงตัว [ Board Game ] หรือ Tabletop game กันไปแล้ว คราวนี้ก็จะขอพูดถึงอีกหนึ่งในแนว Tabletop ที่หลายคนชื่นชอบ และเป็นตัวจุดกระแสอย่างหนึ่งของบอร์ดเกมปัจจุบันก็ว่าได้ กับ TRPG หรือ Tabletop Roleplaying Game นั่นเองจ้า มันสนุกยังไง เป็นยังไงไปดูกันเลย
TRPG – Tabletop Roleplaying Game
TRPG นั้นเป็นดั่งชื่อ นั่นคือการรวมเอาสองสิ่งเข้าด้วยกัน ทั้งการละเล่นของบอร์ดเกมเข้ากับการเล่นเกมแบบสวมบทบาทของ Roleplaying game จึงออกมาเป็นเกมหลากหลายที่มีจุดเด่นอยู่ที่ระบบการเล่นเชิงลึกที่น่าหลงไหล มาพร้อมกับการเตรียมตัวในการเล่นที่ยาวนาน เพื่อให้ผู้เล่นแต่ละคนได้พร้อมออกไปลุยในโลกที่ถูกสร้างสรรค์อย่างเพลิดเพลิน
ตัวเกมนั้นมีหลากหลายรูปแบบและแนว ตั้งแต่ Fantasy ไปจนถึงแบบ Sci-fi ซึ่งเกมแรกของโลกนั้นก็คือ Dungeon & Dragon ที่โด่งดัง ตัว D&D นั้นถูกพัฒนาโดย Gary Gygax กับ Dave Arneson และเปิดตัวครั้งแรกในปี 1947 ก่อนจะถูกปรับปรุงพัฒนาตามยุคสมัยอยู่เรื่อยมาจนปัจจุบันเป็นเวอร์ชั่นที่ 5 แล้ว
ปกติแล้วนั้นตัวเกมจะมีการแบ่งผู้เล่นเป็นสองกลุ่ม นั่นคือผู้ควบคุมเกม (Role Master, Game Master, Dungeon Master) และผู้เล่น (Player) ซึ่งผู้เล่นทั้งสองกลุ่มนี้ก็จะเล่นไปตามเนื้อเรื่องวางไว้ โดยขึ้นกับว่าตัวเกมนั้นจะมีการกำหนดเรื่องราวไว้เช่นไร บางเกมก็จะเป็นคู่มืออธิบายให้ GM สร้างโลกขึ้นมา บางเกมก็จะมีเนื้อเรื่องสำเร็จให้อยู่แล้ว หรือบางเกมก็มีให้ทั้งสองอย่าง
ความสนุกของเกมจึงเป็นการที่ผู้เล่นแต่ละคนนั้นได้สร้างตัวละครขึ้นมาตามโลกของเกมนั้นๆ ได้จัดสรรสกิล ค่าพลังต่างๆ สร้างอุปนิสัยขึ้นมา คิดว่าพวกเขาจะแต่งตัวอย่างไร จากนั้นจึงนำมาสวมบทบาทเพื่อเล่นกับผู้เล่นคนอื่นๆ ภายในโลกแห่งนั้น โดยมี GM เป็นผู้ช่วยดูแลในด้านของระบบต่างๆ ซึ่งอาจจะเป็นได้ทั้งศัตรูที่ผู้เล่นต้องช่วยกันพิชิต หรือเป็นเพียงแค่ผู้ดูแลชี้นำเนื้อเรื่องให้ผู้เล่นได้ออกสรรสร้างที่เหลือด้วยตัวเองก็เป็นได้
เรียกได้ว่ามันมีความใกล้เคียงกับการเล่นเกมคอมพิวเตอร์แนว RPG ในปัจจุบัน แต่ก็แตกต่างออกไปที่ผู้เล่นจะได้เข้าถึงตัวละครนั้นๆ จริงๆ ด้วยตัวเองกับมือ ได้เล่นกับผู้เล่นคนอื่นที่สวมบทบาทด้วยกัน ซึ่งทำให้แต่ละคนผูกพันธ์กับตัวละครของตัวเองมาก ตัวละครแต่ละตัวจะดำเนินต่อไปเรื่อยๆ สะสมประสบการณ์ พัฒนาตัวเอง บอกเล่าเรื่องราวที่พวกเขาพบ จนกว่าจะถึงวันที่พวกเขาพลาดพลั้งเสียชีวิตลง ซึ่งมันอาจจะสั้นเพียงแค่เกมเดียว หรือยาวนานเป็นสิบๆ เกมต่อเนื่องกันไปเหมือนกับชีวิตจริงหรือการเล่นเกมออนไลน์เลยทีเดียว
เรื่องราวนั้นถูกเล่าเสมอมา
เสน่ห์ของ TRPG นั้นก็คงไม่พ้นการที่แต่ละเกมจะมีการวางรากฐานของโลกใบนั้นมาให้ผู้เล่นได้รังสรรค์ต่อด้วยตัวเอง บางครั้งเนื้อเรื่องอาจจะถูกกำหนดไว้แล้ว หรืออาจจะมีเพียงแค่กรอบคร่าวๆ ดังนั้นสิ่งที่จะทำให้แต่ละเกม การเล่นแต่ละครั้งน่าสนใจจึงเป็นการที่ทุกคนที่ร่วมเล่นด้วยกันได้สวมบทบาท เพื่อเล่าเรื่องราวระหว่างการเล่นนั่นเอง
ผู้เล่นจะได้เล่าเรื่องราวผ่านตัวละครของพวกเขาว่า เขาได้พบเจออะไร มีความคิดอะไร ต้องการจะทำอะไร ในขณะที่ GM จะเป็นผู้เล่าถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้นว่าในขณะนั้นเป็นอย่างไร ชี้นำผู้เล่นว่าสภาพรอบๆ พวกเขาเป็นเช่นไร หรือมีอะไรรออยู่ เมื่อมีการกระทำเกิดขึ้น GM ก็จะเป็นผู้เล่าว่าผลของการกระทำนั้นเป็นอย่างไร สำเร็จหรือผิดพลาด ส่งผลต่อไปอย่างไร
สิ่งเหล่านี้นั้นต่างจากการเล่นเกมคอมพิวเตอร์ที่มีทุกอย่างกำหนดรอให้เกิดผล แม้ว่าจะเป็น Open-world หรือ Sandbox แต่ TRPG นั้นทุกคนรอบกระดานจะเป็นผู้บอกเล่า อธิบายถึงสิ่งต่างๆ ตามสไตล์ของแต่ละคนหรือตัวละครแต่ละตัว ให้คนที่เหลือสามารถเห็นภาพร่วมกัน เหมือนกับการเล่นที่เป็นอิสระอย่างเต็มที่ ไม่มีเมนูอะไรตายตัวมาบังคับให้ต้องทำเฉพาะเจาะจงลงไป สามารถใช้จินตนาการในการเล่นได้อย่างเต็มที่
เนื้อเรื่องของเกมนั้นก็เช่นเดียวกัน ผู้เล่นสามารถตกลงร่วมกันว่าจะเล่นเนื้อเรื่องยาว (Campaign) ต่อเนื่อง จบวันนี้ไปเล่นต่ออีกวัน หรือจะเล่นเนื้อเรื่องสั้นๆ บทเดียวจบ (One-shot) ก็ได้เช่นกัน จะให้เนื้อเรื่องวันนี้เป็นการบุกตะลุยดันเจี้ยนเล็กๆ หรือวันต่อมาได้ออกสำรวจเมืองใหม่ว่ามีเหตุผิดปกติอะไรอยู่ก็ได้เช่นเดียวกัน ขึ้นกับว่าผู้เล่นที่เล่นด้วยกันนั้นเห็นพ้องต้องกันอย่างไร ไม่มีอะไรที่ตายตัวเป๊ะ 100% ใน TRPG ขอเพียงมันอยู่ในกรอบที่คู่มือวางไว้นั่นก็เพียงพอแล้ว
กรอบที่มีอิสระที่ทุกคนยอมรับได้
หลายคนอาจจะถามว่า แบบนี้ผู้เล่นหรือ GM ก็โกงได้ซิ ไม่มีระบบอะไรบังคับตายตัว คนเล่นต้องมาดูกันเอง อันนี้ก็ต้องยอมรับว่ากล่าวได้ถูกต้อง ในกรณีที่หากมีคนโกงเกมนั้นย่อมไม่สนุก และในการเล่นด้วยกันพร้อมหน้าแบบนี้ เชื่อได้ว่าไม่มีใครไม่อยากสนุก และความสนุกมักจะมาจากการที่ทุกคนได้หัวเราะหรือตื่นเต้น อิ่มเอมไปกับบทบาทไปพร้อมกัน ไม่ใช่มีเพียงคนๆ เดียวสนุกบนความเซ็งของผู้อื่น
TRPG นั้นจะมีการกำหนดระบบต่างๆ เอาไว้ในคู่มือของแต่ละเกมอย่างชัดเจน ว่าใครทำอะไรได้บ้าง การกระทำอะไรมีผลเช่นไร หากมีโอกาสสำเร็จหรือผิดพลาด เราจะตัดสินผลนั้นได้อย่างไร ซึ่งทุกคนสามารถอ่านคู่มือนี้พร้อมกัน สามารถช่วยกันทักท้วงในกรณีที่ผิดพลาดได้ และในหลายๆ ครั้ง กฎที่ถูกกำหนดเอาไว้ก็สามารถถูกปรับเปลี่ยน อะลุ่มอล่วย หรือกระทั่งมีการสร้างแนวทางใหม่โดยอ้างอิงจากของเดิม เพื่อรองรับไอเดียแปลกใหม่ที่ผู้เล่นเสนอต่อสถานการณ์ต่างๆ แบบที่การเล่นเกมไม่สามารถทำได้ โดยอาศัยความน่าจะเป็น/การสุ่มของลูกเต๋า รวมกับค่าสเตตัสของผู้เล่นมาช่วยให้มันเป็นจริงขึ้นมาได้
ยกตัวอย่างเช่น หากเป็นเกมเอาตัวรอดจากซอมบี้ทั่วๆ ไป ผู้เล่นคงทำได้แค่ใช้อาวุธในมือหรือวิ่งหนี แต่ในโลกของเกมสวมบทบาทแห่งนี้ ผู้เล่นอาจจะปิ้งไอเดียแปลกๆ อย่างเช่น การเอากระจกเงาบานใหญ่มาเป็นตัวหลอกล่อซอมบี้ให้ไขว้เขว โดยมี GM เป็นผู้พิจารณาว่า จะนำไอเดียนี้มาใช้ได้จริงหรือไม่ และมีโอกาสสำเร็จอย่างไร โดยอ้างอิงจากสิ่งที่ใกล้เคียงกัน หรือกำหนดขึ้นมาใหม่เลย
แน่นอนว่าไอเดียที่พิลึกเกินไปมันก็ย่อมจะเป็นไปไม่ได้ แต่เชื่อเถอะ การได้เล่นทั้งตามแบบแผนหรือการเล่นแบบนอกแบบแผน ไม่ว่ามันจะสำเร็จอย่างสวยงามยิ่งกว่ามืออาชีพ หรือพังแบบเละเทะพินาศเพราะดวงซวย มันคือสิ่งที่ทำให้ทุกคนสนุกไปกับมันได้อย่างไม่น่าเชื่อบนโลกของ TRPG ……… และมีคำกล่าวว่า ความสนุกของ TRPG นั้น มักจะเกิดขึ้นเมื่อใครซักคนทำอะไรพลาดหรือคิดอะไรแปลกๆ
ความสนุกของการได้เล่าเรื่องราว
ตัวเกม TRPG นั้นเป็นเกมที่ผู้เล่นแต่ละคนจะได้มาเล่าเรื่องราวและการกระทำของคนอื่นให้ทราบ เพื่อวาดภาพในความคิดของพวกเขาออกมาให้เห็นตรงกัน มันจึงเป็นทั้งการเข้าสังคมแบบหนึ่งและการละเล่นอีกแบบหนึ่งเหมือนกับการแสดงละคร มันอาจจะฟังดูตลกสำหรับคนที่ไม่ได้สัมผัสตัวเกมเหล่านี้มาก่อนที่ได้เห็นแต่ละคนทำเสียงหรือท่าทางแปลกๆ ที่ไม่ได้เข้ากับหน้าตาหรือการแต่งตัวของเขา แต่เมื่อเข้าไปสัมผัสจริงๆ จะรู้ว่า นั่นก็เป็นอีกส่วนหนึ่งที่ทำให้มันสนุกเช่นกัน
ยกตัวอย่าง เป็นการเล่นในเกมหนึ่งที่เป็นแนวการเอาตัวรอดจากซอมบี้ หลังจากที่สร้างตัวละครกันแล้วก็ต้องมีการจัดการเริ่มต้นการละเล่น GM อาจจะเกริ่นนำด้วยเนื้อเรื่องคร่าวๆ ของเนื้อหาในส่วนที่ผู้เล่นจะได้เจอกัน
GM : “พวกคุณสามคนเดินทางมาด้วยแท๊กซี่เพื่อมาท่องเที่ยวในเมืองที่ขึ้นชื่นในด้านอาหารรสเลิศมากมายแห่งนี้ สายฝนที่โปรยปรายทำให้มองทางได้ลำบากและทัศนวิสัยของคุณแย่ลง คนขับนั้นได้ลดความเร็วลงและขับไปอย่างระวัง ด้วยฝนที่ตกลงมาทำให้เมืองทั้งเมืองดูเงียบเหงา”
GM : “จู่ๆ ก็มีร่างของคนๆ หนึ่งเดินตัดหน้ารถ ด้วยความตกใจทำให้คนขับรีบเหยียบเบรค ความที่ถนนลื่นทำให้รถของพวกคุณสะบัด เสียการควบคุมและชนเข้ากับกำแพงร้านใกล้เคียงอย่างจัง ก่อนที่ความมืดจะถาโถมเข้าใส่”
GM ได้หยิบลูกเต๋าขึ้นมาก่อนจะอธิบายว่า “ผมจะทำการทอยเต๋าหน้า 10 เพื่อดูว่าใครจะได้สติขึ้นมาบ้างในช่วงแรกนะครับ” ก่อนที่ลูกเต๋าจะกระทบกับโต๊ะออกมาที่เลข 4 “ใครที่ค่าความอดทนเกิน 4 จะได้สติขึ้นมาก่อนนะครับ” ผู้เล่นทั้งสามคนต่างหยิบกระดาษจดสถานะของตัวละครขึ้นมา สองในสามคนยกมือขึ้นก่อนที่ GM จะพยักหน้ารับด้วยรอยยิ้ม
GM : “ด้วยความเร็วของรถที่ขับมาไม่สูงทำให้การชนนั้นไม่แรงมาก ทั้ง A และ B รู้สึกตัวอย่างรวดเร็วก่อนจะพบว่าคนขับและ C หมดสติไปจากแรงกระเทือนชั่วครู่”
GM : “ตัวรถดูเหมือนจะไม่เป็นอะไรมากแต่ก็ติดกับกำแพงของร้านขายของ จนไม่อาจจะเปิดประตูทางด้านซ้ายมือของรถได้เลยทั้งสองบาน กระจกด้านหน้าและข้างซ้ายแตกร่วนส่งผลให้ฝนสาดเข้ามาในรถที่ A นั่งอยู่ด้านหน้า บรรยากาศของเมืองเงียบสงัด มีเพียงเสียงของฝนที่ตกลงมาเท่านั้น นอกจากฝนแล้วยังดูเหมือนในเมืองมีควันอะไรอยู่ทำให้พวกเขาเห็นได้เพียงไม่กี่สิบเมตรเท่านั้น แต่ก็เพียงพอที่จะทำให้เห็นได้ว่าแทบไม่มีผู้คนเดินบนถนนเลย” จากนั้นจึงทำสัญญาณว่าให้ผู้เล่นได้เริ่มบทบาทใน Turn ของตัวเอง
A : “โอโห้ หมดกันเสื้อตัวเก่ง กางเกงอย่างเทพ มีใครเป็นอะไรไหม? ตัวละครของผมพยายามปลดเข็มขัดนิรภัยก่อนจะหันไปมองคนอื่นๆ ในรถ พลางเอามือมาบังฝนและดูบรรยากาศรอบๆ พยายามจะตรวจสอบสภาพโดยรวม”
B : “ฉันไม่เป็นไร แต่คนขับกับ C น่าจะเป็นนะ” B ตอบรับ “เยี่ยมเลย มาเที่ยวแท้ๆ ตัวละครของฉันพยายามเขย่าตัว C เพื่อปลุกเขาขึ้นมา และให้ A สำรวจรอบๆ คนเดียวแทน”
C : “หลับอยู่แจ๊…” C ส่ายหน้าทำใจยอมรับว่าสลบอยู่และไม่สามารถตอบรับเพื่อเล่น Turn ของตัวเองได้ตามกฎ
หลังจากนั้นทั้งสามคนก็ทำมือบอกว่าขอจบ Turn เพื่อให้ GM ได้ประมวลผลจากที่ผู้เล่นแต่ละคนได้แสดงการกระทำไว้
GM : “ทั้งสามคนทอยเต๋า 20 เพื่อเช็คความสำเร็จด้วยครับ ของ A จะทอยเพื่อตรวจสอบว่าเขามองเห็นอะไรได้ชัดแค่ไหนตามแต้มประสาทสัมผัสของเขานะครับ ส่วนของ B จะทอยเพื่อเช็คโอกาสสำเร็จครับ C จะเป็นการทอยเพื่อวัดว่าจะตื่นได้เองไหมหากการปลุกไม่สำเร็จ” ทั้งสองคนจึงทอยเต๋าก่อนที่ GM จะเช็คและรายงานผลให้ทราบ
GM : “A ได้ 18 เช็คผ่านฉลุยครับ รวมกับแต้มโบนัสแล้วยิ่งกว่าส่องกล้องอีก ของ B อันนี้น่าจะต้องทำบุญเพิ่มครับ ทอยยังไงออก 1 ขนาดแต้มช่วยยังปลุกไม่ได้เลยครับ ส่วน C ได้ 9 ขาดไปแต้มเดียวครับ โบนัสความอดทนของตัวละครไม่มี ผมช่วยอะไรไม่ได้จริงๆ” GM แซวผู้เล่นทั้งสาม “A มองสำรวจรอบๆ เขาพบว่าพวกเขาอยู่บนถนนที่ตรงยาวไปในตัวเมืองเส้นหนึ่ง หากหรี่ตามองไกลๆ แล้วก็น่าแปลกใจที่มันไม่เหมือนกับเมืองที่เขาคิดว่าเป็นเมืองท่องเที่ยว มันรกร้าง รถจอดไม่เป็นระเบียบ หรือให้ถูกคือชน เบียดออกข้างๆ หรือถูกทิ้งไว้ด้วยซ้ำ บ้านแต่ละหลังหน้าต่างบางบานถูกทำลายจนแตก ที่น่าแปลกใจกว่าคือกำแพงร้านที่พวกเขาพุ่งเข้าชนนั้น หน้าต่างถูกตอกปิดด้วยไม้แผ่นจากภายใน แต่ด้วยตำแหน่งของที่นั่งและรถ ทำให้เขามองไม่เห็นว่านี่คือร้านอะไร เขาพยายามมองไปยังจุดที่คนขับหักรถก็พบว่ามีร่างของคนๆ หนึ่งนอนแน่นิ่งอยู่ที่พื้น…” ก่อนที่ GM จะทำมือเป็นสัญญาณต่อ “เชิญครับ”
ซึ่งลักษระการเล่นเช่นนี้ก็จะดำเนินไปเรื่อยๆ สลับกันระหว่างผู้เล่นและ GM จนกว่าเกมจะสิ้นสุดลง ซึ่งดั่งที่ได้กล่าวก่อนหน้าว่า บางครั้งอาจจะเป็นแค่ one-shot เล่นพอให้เห็นภาพหรือเล่นกระชับมิตรกันเนื้อเรื่องสั้นๆ จบ หรือจะเล่นเนื้อเรื่องยาว จบแล้วก็เก็บข้อมูลตัวละครเอาไว้ กลับมาเล่นต่อกันอีกครั้งก็ย่อมได้เสมอ
หลายคนอาจจะคิดว่า ถ้าแบบนี้คนที่อธิบายไม่เก่งหรือพูดไม่เก่งก็เล่นไม่สนุกซิ มันก็จริงส่วนหนึ่ง อย่างไรก็ดี การเล่าเรื่องหรือมีส่วนร่วมกับเกมนั้นสามารถทำได้หลายวิธี แม้ว่าตัวละครจะเป็นลักษณะเงียบขรึม แต่ก็ยังมีวิธีการสื่อสารหรือร่วมเล่นให้สนุกได้ ไม่ว่าจะเป็นการช่วยบันทึก เก็บข้อมูล หรือปรึกษากับคนอื่นนอกเกมเพื่อให้สามารถกระทำการแบบเงียบขรึมในบทบาทแทนก็ยังได้ รวมถึงการเล่นไปนานๆ นั้นก็จะทำให้พัฒนาทักษะในด้านการเล่าเรื่องหรือการพูดได้อีกด้วยเช่นเดียวกัน
ถ้าหากมีโอกาส หมาก็อยากแนะนำให้เพื่อนๆ ได้ลองหาเวลาว่างซักวันหรือช่วงหนึ่ง ลองสัมผัสกับ TRPG ดู มันอาจจะดูยุ่งยากหรือวุ่นวายอยู่บ้าง แต่ก็เป็นประสบการณ์การเล่นเกมที่แปลกใหม่น่าสนใจอยู่ไม่น้อย รวมถึงสังคมของชาวบอร์ดเกมนั้นก็ต้อนรับผู้เล่นใหม่ๆ อยู่เสมอเหมือนดั่งคำว่ายิ่งคนเยอะยิ่งสนุก แน่นอนว่าถ้าใครไม่ชอบแนวนี้จริงๆ ก็ไม่ได้ว่ากะไรเช่นกันจ้า หมาเองก็มีแนวที่ไม่ชอบเช่นเดียวกัน ก็หาสิ่งที่ชอบและสนุกไปกับมันทำแทนมีความสุขกับชีวิตให้เต็มที่กันไปให้สมกับคำว่าเกมหรือการละเล่นจ้า
